Dijital ortamda korsan engellenebilir mi sorusuna cevap aramadan, bulmamız gereken önemli bir cevap da bir verinin, içeriğin veya bilginin hangi durumlarda korsan niteliği taşıdığıdır. Ancak bu tanımlamalar üzerinde de tartışmak ve tanımların doğru yapılıp yapılmadığını da ortaya koymak gerekiyor.
Korsan olarak nitelendirilen içeriklerin zararlı şeyler oldukları ile ilgili söylemleri ve bu konudan yakınmaları birçok yerde duymak mümkün. Manidar olunan kısım sadece bu konudan şikayet edenlerin değil, korsan içerik yüzünden zarar gören hak sahiplerinin de korsan içeriklere ilgi duyması ve sahip olma arzuları.
Her sorunu yasaklama ile çözmeye çalışan kanun koyuculara göre, korsan yani hak etmediği bir içeriğe sahip olmanın, yasal anlamda fiili olarak işlenmiş bir suç olacağını söylüyorlar.
Korsan içeriğe karşı durmayan tarafın ise haklı oldukları iddialarını başlıca iki nedene dayandırdıklarını söyleyebiliriz. Bunların bir tanesi ürünlerin para ödemeye değer olmadıkları ve ürünlere ödenen paraların, ürünlerin değerlerinden çok fazla oldukları söylemidir.
Gerçi bu durum nasıl çözülebilir bilemiyorum. Yani bir oyunun demosuna bakarak oyunun tamamı hakkında fikir sahibi olmak ne kadar doğru olabilir? Veya işlevleri kısıtlanmış bir bilgisayar yazılımın tüm yeteneklerini nasıl test etme şansına sahip olabiliriz. Veya emek verilmiş bir ürün için hiçbir bedel ödememek sizce ne kadar doğru olabilir?
Diğer bir temel sebep ise özellikle programlar açısından sürekli yeni sürümlerinin çıkması hatta update haricinde hemen her sene çıkan yeni sürümlerine sahip olmak zorunda bırakılmanız ve bu upgradeler için kucak dolusu para harcamak ta insana zor geliyor.
Bunun haricinde film gibi görsel içeriklerde ise daha vahim bir durum var. Fragmandan filmin nasıl olduğunu tahmin etmek, demo oyun oynayarak genel kanaat sahibi olmaktan çok daha zor.
Korsan içeriklerin paylaşılma yolları tıkanmaya çalışılmakla beraber son günlerde haberlerde duymuş olabileceğiniz gibi, bu içeriklere yasal olmayan yollardan sahip olanlara da çok ciddi para cezalarının verilebileceği yasalar çıkartıldı.
Sektörü bundan sonra bekleyen tehlikelerden bir tanesi de, korsan sayesinde normalden çok daha hızlı yayılan ve bu yolla lisans satışlarını arttıran firmaların cirolarında inanılmaz düşüşler olabileceği de bir gerçek. Bir şarkıcının veya filmin dünya çapında bilinebilir olması için belki zarar ettiklerini söylediklerinden daha fazlasını reklam faaliyetlerinde harcamaları bile gerekebilir.
Yine insanlar lisans ödemek yerine lisans ücreti ödemeden kullanabilecekleri içeriklere yönelebilirler. Yani bir nevi alışkanlıklarını değiştireceklerdir. Bu durum bana yıllar önce yazdığım Hangimiz Hırsız adlı yazıyı hatırlattı.
Bütün bunları yine de göze alıp denetimlerin ve uygulamaların sıklaştırılmasına rağmen korsandan çıkar sağlayan kesimler de sürekli alternatif çözüm yöntemleri geliştireceklerdir.
Dijital ortamda korsanı engellemenin temel ve kalıcı yönü eğitim, daha kaliteli içerikler, daha az kâr miktarları ile ürünlerin satılması ve daha sağlıklı bir dağıtım şekli getirilmesiyle sağlanabilir diye öngörmekteyiz. Bu sanırım ne korsandan fayda sağlayanlara ne içerik sağlayıcılarına, ne lisans sahiplerine nede tüketicilerin işine gelmeyeceği için bu köşe kapmaca oyunları daha çok uzun sürecektir.
