Gerek masaüstü, gerekse dizüstü bilgisayarlarda hemen herkesin muzdarip olduğu bir durum vardır: Bilgisayarın yavaşlaması. Bu yazımızda ilk kullanmaya başladığımızda oldukça hızlı olan, fakat gün geçtikçe yavaşlayan ve en sonunda sizi arama motorunda “bilgisayar neden yavaşlar?” diye aratmaya kadar götüren bilgisayarınızla ilgili bu süreci inceleyecek, çeşitli tavsiye ve noktalara değineceğiz. Temel başlıklar altında sıralayacağımız sorunların basit çözümlerine de yer vereceğimiz bu yazıyı beğeneceğinizi umuyoruz. Buyrun bakalım, bilgisayarımızın derdi neymiş?
# Yetersiz RAM
Evet, bilgisayarımızın olmazsa olmazı olan RAM; kullanılan programların gereğinden fazla bellek harcaması sonucu yetersiz hale gelir ve bilgisayarımızı yavaşlatır. Söz gelimi 2 GB Ram'i olan bir bilgisayarı kullanıyorsanız, ancak arkaplanda çalıştırdığınız uygulamalar 2.5 GB bellek harcamaya çalışıyorsa bilgisayarınız kilitlenir. 1.8 GB Ram harcarsa bilgisayarınız aşırı yavaş hareket etmeye başlar. Bu sebepten dolayı bilgisayarınızın yavaşlamasının en temel faktörü olarak Ram'in yetersiz olmasını gösterebiliriz. Sorunun çözümü ise çok basit: Ya kullandığınız Ram'in belleğini büyüteceksiniz, ya da kullandığınız uygulamaları artık rafa kaldıracaksınız. Veyahut Ram'i çok harcayan bir programı illa çalıştırmanız gerekiyorsa başka hiçbir program açmayıp, Ram kullanımını sırf açmanız gereken programa ayırabilirsiniz. Ancak bu durumun da kalıcı bir çözüm olmayacağını hatırlatmakta fayda var. Unutmadan, kullandığınız programların Ram'de ne kadar yer kapladığını görmek için Görev Yöneticisi'ni açarak (CTRL + ALT + Delete) İşlemler sekmesine tıklamanız yeterlidir.
# Yetersiz Disk Boyutu
Bilgisayarda yaptığınız hemen her işlemde kullandığınız Hard Disk'e veri yazılmaya devam eder. Söz gelimi internette sörf yaparken size sunulan resimler, cache olarak adlandırdığımız önbellek sistemi aracılığıyla bilgisayarınıza depolanır. Böylece siteyi bir daha ziyaret ederken resmi tekrardan indirmenize gerek kalmaz, download olarak adlandırdığımız işlemi ekstradan yapmamış olursunuz. Basit bir tasarruf yöntemi gibi gözükse de, sık aralıklarla bilgisayarınızın önbelleğini temizlemediğiniz takdirde dosyalar bilgisayarınızda gereğinden fazla yer kaplamaya başlar. Bu durum Windows'un asli görevlerini gerçekleştirmesine engel olur ve bilgisayarınız yavaş çalışmaya başlar. Bu durumda yapılması gereken gereksiz dosyaları bilgisayarınızdan silmek olabileceği gibi; CCleaner gibi uygulamaları kullanarak bilgisayarın önbelleğini işgal eden dosyaları temizlemek suretiyle diskte yer açabilirsiniz.
# Başlangıcı meşgul eden uygulamalar
Bilgisayarınızı başlattığınız zaman bazı programlar hemen çalışmaya başlar. Başlat > Çalıştır'ı açarak “msconfig” yazarak “Başlangıç” sekmesine tıkladığınız takdirde, bilgisayar açıldığı zaman çalışmaya başlayan programları görebilirsiniz. Bu programlar arasında kullanmadıklarınızı yanındaki tik işaretini kaldırıp bilgisayarı yeniden başlattığınız zaman aradaki farkı görebilirsiniz. Bilgisayarınızın açılış hızına da olumlu etki eden bu yöntemi mutlaka uygulamalı, mümkünse bilgisayarın açılışında virüs programı harici hiçbir uygulamayı çalıştırmamalısınız.
# Virüs programları
İnternette dolaşan tehlikeli ve kötü niyetli yazılımları engellemek için hemen her bilgisayarda bir antivirüs yazılımı bulunur. Peki bu antivirüs yazılımları göründükleri kadar masum mudur? Acaba bilgisayarımızın yavaş çalışmasında önemli bir etken midirler? Cevap ne yazık ki evet. Kullandığınız yazılımlar her an, her saniye bilgisayarı kontrol altında tuttuğu için sisteminizin yavaşlamasında büyük rol oynayabilir. Kullandığınız yazılımın güncel versiyonunu kurmadığınız takdirde bu kötü gidişat devam edecektir. Bu duruma engel olmak için çeşitli forumlarda en hızlı antivirüs programları hakkında yapılan tartışmaları inceleyip bir karara varabilirsiniz. Yine de hiçbir antivirüs yazılımı kullanmayacak kadar bilinçli bir internet kullanıcısı olmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz.
# Donanımsal sıkıntılar
Evet, sürekli bilgisayarla ilgili yazılımsal sıkıntılardan bahsettik. Peki ya bilgisayarımızın parçaları tozlandıysa? Acaba bu tozlanma bilgisayar hızını olumsuz olarak etkiler mi? Doğru bildiniz, tozlanma gibi olumsuz etkenler bilgisayarınızın hızını oldukça düşürür. Düşünsenize, bilgisayarın soğutma sistemi aşırı tozlandıysa ve fanlar düzgün bir şekilde çalışmıyorsa; oluşan ısınma problemi bilgisayarınızı güçten düşürmez mi? Tabii ki düşürür. Bu yüzden elektrikli süpürge yardımıyla veya çok hafif ıslatılmış bir bezle bilgisayarınızın vidalarını açıp, fanı ve bilgisayarın diğer parçalarını temizlemenizde fayda var. Daha sonra bilgisayarınızın performans artışını gözleyebileceğiniz gibi, eskisinden daha sessiz çalıştığını da fark edeceksiniz.
Sonuç olarak hepsinden önce bilinçli bir bilgisayar kullanıcısı olmanız, gereksiz programları çalıştırmamanız ve casus yazılımlara karşı dikkatli olmanız; bilgisayarınızın yavaşlamasına engel olmak için almanız gereken önlemlerin başında gelir. Bilgisayarınızın arkaplanında çalışan, siz farkında olmadan yazışmalarınızı internet aracılığıyla kötü niyetli kişilere gönderen yazılımlar da bilgisayarınızı yavaşlatacaktır. Bunun yanı sıra güncel donanımları takip etmeniz, verim alamadığınız donanımları yükseltmeniz yine yararınıza olacaktır.
Bu bilgilere katılmakla beraber; çok uzun süre açık tutulan bilgisayarların da yavaşladı aşikar. Ayrıca bilinçsiz kullanıcı faktörü, yanı sıra sorulan bir soruya höm höm bakan bir bilgisayar teknolojisti bilgisayarın yavaşlamalarının asıl sebepleri arasında yer alır…
Bilgisayar neden yavaşlar? Sorusunun bir cevabı olarak ram`in ve hdd`nin haricinde işlemcinin ve anakartın da düşük bir versiyon olduğunu var sayabiliriz. Yavaşlamanın sebeplerinden bir tanesi de işletim sistemleri. Ör: XP ve win7 kıyaslamasında giderek yavaşlayan bir xp, karşısında ise performansını korumak için uğraşan bir win7. Bu demek oluyor ki, güncel ve kararlı işletim sistemleri kullanmak yavaşlamanın önüne geçmek için büyük bir adım…
Doğru zamanda bilgisayara yapılan doğru bakımlarla bilgisayar ömrünü de uzatmak mümkündür. Yavaşlayaan bilgisayar bir süre sonra can sıkmaya da başlıyor. Umarım bu can sıkan olaylar silsilesi ile en azından bilgisayarın özellik bakımından yetersiz olduğu güne kadar karşılaşmayız. Yazıyı yazan arkadaşa da teşekkürler.
Şu başlangıçta açılan uygulamalar durumundan haberdar değilimde bu çok iyi oldu, hemen sıkı bir temizliğe başlıyorum, inşallah hızlanır biraz makinam sayenizde