Vajinal mantar ( fungal ) enfeksiyonları kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyonlar arasındadır. Kişilerde peynir kıvamında ya da sütün kaymağı şeklinde bir akıntıyla kendini gösterir.
Bazen değişik derecelerde kişide idrarında yanma, ağrılı cinsel ilişki, vajinal akıntı, kaşıntı ve kızarıklık gibi bulgularla ortaya çıkar. Basit bir jinekolojik değerlendirme ile tanı rahatlıkla konulabilir. Pek çok kişi vajinal mantar enfeksiyonu olduğu halde bunu fark edememektedir. Bu tür gizli enfeksiyonlara jinekolojik muayene ile tanı konulduğunda mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir.
Vajinal mantarlar en çok kandida albicans denilen türdendir. Ayrıca c. Glabatra ve c. Tropicalis de etken olabilir. Aslında bir çok mantar, bakteri ve yararlı basiller kadın vajinasında normalde de bulunmaktadır. Çoğalmalarına ve enfeksiyon oluşturmalarına vajinanın normal florası ve vajinanın düşük ph ı engel olur. Ama kişinin antibiyotik kullanım durumlarında bu yararlı basillerin ölmesiyle fırsatçı enfeksiyon olan mantar enfeksiyonları daha sık görülmektedir. Aynı zamanda doğum kontrol hapı kullanımı, kişinin sigara içmesi, şeker hastalığı, vajinal duş, östrojen azalması, progestron artması, vajinal kullanılan ilaçlar, cinsel ilişki, immunosupresyon, stres, yabancı cisim, hipertansiyon ve şişmanlık mantar enfeksiyonu oluşumunu oldukça arttırmaktadır.
Ayrıca kişinin hijyenik problemleri, tuvalet temizliğinin iyi yapılamaması, genel kullanıma açık havuzlardan bulaşma şeklinde sık olarak görülmektedir. Özellikle yaz dönemlerinde mantar enfeksiyonlarının görülme sıklığı oldukça artmaktadır. Mantar enfeksiyonları erkeklerde de görülebilmektedir ama erkeklerde görülme sıklığı kadınlara göre oldukça düşüktür. Daha çok gizli enfeksiyon şeklinde olabilir ya da penis derisinde kızarıklık ve kaşıntı ile kendisini gösterebilir. Tanı vajinal akıntının mikroskopik incelemesinde, tomurcuklanan maya ve miçel formunun görülmesi ile konulur.
Tanıyı doğrulamak için kültür yapılır. Bunun içinde saboroud veya nikerson besi yerleri kullanılmaktadır. Tedavilerinde de mutlaka erkek eşte de problem varsa eş tedavisi önerilir. Vajinal mantar enfeksiyonlarında tedaviler oldukça kısa sürelidir. Bir günlük ilaç tedavileri ve vajinal fitiller yeterlidir. Bunun için azol derivesi olan antifungaller tercih edilir. Ağızdan veya bölgesel tedavide mikonazol, klotrimazol, flukanazol ( sadece ağızdan ) verilir. Hamilelerde bölgesel klotrimazol verilebilir. Hamilelikte her dönemde nistatin ovül kullanılabilir. Eğer eşlik eden bir bakteriyel enfeksiyon da varsa onun tedavisinde mutlaka fayda vardır. Tekrar eden vajinal mantar enfeksiyonlarında en sık semptom vajinal yanmadır. Bu nedenlerden dolayı kişilerin 6 ayda bir jinekolojik muayenelere gitmeleri önerilmektedir. Çünkü gizli infeksiyonlar ileride çok daha büyük problemlere dönüşebilmektedir.
