GUATR

     Guatr: Tiroit bezinin distrofi, iltihap, ur, iç salgı bozukluğu gibi sebeplerle aşırı derecede büyümesi. Tiroit bezini meydana getiren elemanların çoğalmasından ve azmasından ileri gelir. Çeşitli guatr şekilleri vardır: koloit, telsel, kisti. En açık belirtisi tiroit bezinin büyümesi (çoğu zaman iki loptan biri büyük) ve boynun ön tarafında az veya çok iri bir kabarıklık yapmasıdır. Guatrın sebebi tartışmalıdır. Genellikle toprağın, özellikle içilen suların niteliğine bağlı olduğu kabul edilir. Gerçekten de dağlık yerlerde guatr daha çok görülür. Bazı bölgelerde sebebi iyot eksikliğidir. Kalıtıma bağlı olarak hareket ettiğide görülmüştür; bazı ailelerde, tiroit hormonu yapımında bozukluk (miksödem) olursa gerekli hormon ihtiyacı ancak, hipofizin uyartısına bağlı olarak tiroit bezinin büyümesi ile sağlanabilir. Görülüyor ki tiroidi çıkarmak daima gerekli olmadığı gibi daima yeterli de değildir.

     Guatr dalıcıysa (yani göğüs kemiğinin arkasında, göğüs boşluğuna doğru sarkıyorsa) veya basınç yapıyorsa (boyun damar ve sinirlerini sıkıştırıyorsa) ameliyata başvurmaktan başka çare yoktur. Göz fırlamasına yol açan guatr, bazı göz bozukluklarıyla birlikte görülen ve tiroit bezinin fazla çalışmasından ileri gelen bir guatr çeşididir; bu hastalıkta göz yuvarları dışarı fırlar, göz kapaklarının arası genişler, göz kapaklarında ödem görülür. Bu çeşit guatr çok damarlı ve titrektir; dinlendiğinde ses verir.

     Guatr'ın dış belirtileri çarpıntı, nabız sayısında artma, titreme, iştah arttığı halde zayıflama, susuzluk, deride fazla sıcaklık ve takatsizliktir. Bu belirtilerin tümüne birden Basedow hastalığı denir. Guatrda biyolojik olarak, temel metabolizma yükselir, tiroit bezinde iyot 131 (radyoaktif iyot), kanda proteinlere bağlı iyot veya iyotlu protein miktarı yükselir. Günümüzde bu hastalıktan ölen yoktur; bununla beraber tedavi çoğu zaman uzun sürer. Kalbe vuran çeşitleri (kardiyotireoz) derhal tedavi edilmelidir.