PEDİATRİ (ÇOCUK HASTALIKLARI) ANA BİLİM DALI

Pediatri (Çocuk Hastalıkları) Ana Bilim Dalı

     Çocuk hastalıkları ana bilim dalı, yani pediatr, 0 ila 15 yaş ya da 18 yaşına kadar olan çocuk olarak gördüğümüz hastalar ile ilgilenen bir ana bilim dalıdır. Hasta grubu bebek, çocuk, egen olarak üç grupta inceler.

Pediatri Tarihi:

     Pediatri kelimesini ilk yunanlılar kullanmıştır. Pediatrinin tarihçesi; pediatri (erkek çocuk veya erkek doktor) anlamına da gelmektedir. Pediatri, 19. Yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış diğer ana bilim dalları arasında yenilerden sayılabilir. Arthur jacobi (1830 – 1919) onun katkıları ve çabası ile pediatri bu günlere gelmiştir. Bu neden ile Arthur jacobi’ ye çocuk hastalıkları (pediatri) ana bilim dalının babası da denir.

     Pediatride çocuklar üzerine ilk çıkarılan yazılar çok eskilere dayanır. M.S. 2. Yüz yılda soraenus adında bir bilgin ilk yazıyı manuskripti adında ki ilk yazıyı yazmıştır. Kitap olarak da çocuk hastalıkları ile alakalı ilk kitabı İranlı bir bilgin olan Rhazes(865 – 925) tarihlerinde yazmıştır. Pediatri alanında basım olarak ilk kaynak kitap ise, İtalya Begallardenin basılan çoçuk hastalıkları el kitabı (1472) adlı kitaplardır.

     Çocuklara özel ilk hastane ise, Fransa da açılan Hopidal Des Enfants Molodes (Çocuklar İçin Hastane) adlı bir hastanedir (1802). Burada sadece çocuklara hizmet verilmeye başlanmıştı. Bu hastane ilk önceleri bir yetimhanedir. 

     Pediatri (Çocuk Hastalıkları), çocuk ile ilgili hemen her bölümü inceler çocuk sağlığına dair her şeyi pediatri hizmetlerinde bulmak mümkündür. Pediatri bölümünde ana başlık olarak başlıca şu bölümler hizmet vermektedir. 

Pediatri Bölümleri:

Çocuk hastalıkları polikliniğin de bulunan bölümlerin geneli şöyledir:

• Çocuk genetik

• Çocuk kardiyoloji

• Çocuk immünoloji

• Çocuk nöroloji

• Çocuk ergen ve ruh sağlığı

• Çocuk cerrahisi

• Çocuk endokrin

• Çocuk hematoloji

• Çocuk onkoloji

• Çocuk gastroloji

• Çocuk enfeksiyon

• Çocuk nefroloji

• Yenidoğan

     Bölümleridir. Ülkemizde, hastanelerimizde bu bölümlerin hepsini bulmak ve bu bölümlerin hepsinden yeterli hizmet görmek mümkündür. Her departmanda alanında uzman doktorlar bulunmaktadır. Genel departmanlarda ise alanında profesör hocaların gözetiminde hizmetler verilmektedir.

Çocuk genetik: Çocukların geno tipini inceleyen bir bölümdür. Çocuklarda oluşan kalıtsal hastalıklar ve genetik hastalıkları inceler. Çocuklar da genlerinde bulunan spastik, otistik gibi hastalıkları erkenden teşhis eder ve tedavi yollarının gösterir.

Çocuk kardiyoloji: Ana rahmindeki bebeğin kalbinde oluşan herhangi bir sıkıntıdan tutun da 18 yaşına kadar gelişen büyüyen bütün çocuklarda ki kalp hastalıklarını inceler, araştırır,  tanı koyar ve tedavi eder. Kalp ile ilgili problemlerin tümünün takibini yapar.

Çocuk immünolojisi: Çocuklardaki bağışıklık sistemlerini araştırır, inceler. Bağışıklık sistemi gelişmemiş çocuklara nasıl bağışıklık sistemleri gelişeceği ve hastalıklara karşı nasıl korunacağı öğretilir. Çocukların bağışıklık sistemlerini güçlendirecek önerilerde bulunurlar. Gerektiğinde ilaç veya aşılar ile bağışıklık sistemi kuvvetlendirilir.

Çocuk nöroloji: Çocuklarda kas, omurilik, beyin, sinir hastalıkları ile ilgilenen oldukça önemli bir ana bilim dalıdır. Bu hastalıkları teşhis eder ve tedavi eder. Çocuk gelişimini takip ve tedavi eden bölümler arasında önemli bir yer kaplar. Çünkü bebekler ve çocuklarda ateşli hastalıklar sebebi ile her an tehlikeli (havale gibi) bir durum söz konusu olabilir. Böyle durumlar da beyinde kalıcı hasarlar (menenjit, epilepsi gibi) oluşabilir. Bu tür hastalıklarla nöroloji dalı ilgilenir.

Çocuk ergen ve ruh sağlığı: Gelişme çağındaki çocukların sürekli değişen fizyolojileri ile beraber psikolojileri de değişir. Bu dönem oldukça mühimdir. Örneğin 1 yaşındaki çocuk ile 2 yaşındaki çocuğun, 3 yaşındaki çocukla 4 yaşındaki çocuğun ruh sağlığı bir değildir. Çocuklarda duygu ve düşünce her yaş itibari ile değişkendir. Çocuklar eğer sağlıklı bir şekilde takip edilmez ve değişken duygularını kontrol etmekte zorlanırlar. Bu nedenle çocuk ergen ve ruh sağlığı bölümü çocukların ve ergenlerin ruh sağlıkları ile ilgilenir ve bu dönemi tehlikesiz atlamalarına yardımcı olurlar.

Çocuk cerrahisi: Çocuk cerrahları normal cerrahlardan farklıdır. Tamamen çocuklar üzerine eğitim görmüşlerdir. Çocukların sindirim sistemini, solunum sistemi, ürolojik ve genital hastalıklarını cerrahi bakımından inceler ve tedavi ederler. Aldıkları özel eğitim ile çocukları üzmeden onlara hiç acı çektirmeden, psikolojilerine en küçük bile hasar vermeden onları ameliyat ederler.

Çocuk endokrin: Çocuklarda hormonal dengesi ve metabolik gelişim dengesi ve bunlarla ilgili hastalıkları inceleyen bilim dalıdır. Yeni doğan bebeklerden tutun, 18 yaşına kadarki ergenlere kadar çocuk endokrin uzmanları ilgilenirler. Endokrinolojinin başlıca izlediği sorunlar şunlardır:

• Büyüme ve gelişmede ki sorunlar

• Boy oranının normalden kısa olması gibi sorunlar

• Obezite (Şişmanlık)

• Erken gelişim (Ergen olma)

• Guatr ve tiroit bezi hastalıkları
  
  
• Diyabet (Şeker hastalığı)

• Böbrek üstü bezi hastalıkları

• Raşitizm, osteogenesiz (Kalsiyum fazlalığı veya eksikliği gibi) hastalıklar

• Aşırı tüylenme

• Adet düzensizliği

• Cinsel gelişim bozuklukları

• Hipoglisemi hastalıkları

• Mikropenis ve inmemiş penis gibi sorunlar

• Kuşkulu genital yapı gibi sorunlar

Çocuk endokrin bölümünün ilgilendiği hastalıklardır.

Çocuk hematoloji: Kanda oluşan hastalıkların tanısı ve tedavisini araştıran bilim dalıdır. Kan hücrelerinin yapısını ve fonksiyonlarının ne işe yaradıklarını ve kanda ne tür hastalıklar olabileceğini inceler ve tedavi ederler. Hematoloji tıpta incelenen ve tedavi edilen birçok hastalıkların tanısını koyma ve araştırma bakımından da oldukça mühim bir bölümdür. Tıpta hemen her dala önemli hizmetler verir.

Çocuk onkoloji: Çocuklarda oluşan kanser hastalıkları ile ilgilenen ve tedavi eden bir bilim dalıdır.

Çocuk gastroloji: Yeni doğan ünitesinde 18 yaşına kadarki bebek, çocuk ve ergen döneminin tümünü kapsayan sindirim sisteminin tümü; yemek borusu, mide, bağırsaklar, safra kesesi ve karaciğeri inceler ve buralarda bulunan tüm hastalıkların teşhis ve tedavisini sağlar. Oldukça önemli bir bölümdür.

Çocuk enfeksiyon: Çocuklarda oluşan üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, sindirim sistemleri, üriner bölge ve böbreklerde oluşan kısacası tüm vücutta oluşan enfeksiyonların nedenlerini araştıran ve gerekli tedavileri uygulayan bilim dalıdır.

Çocuk nefroloji: Romatoloji ünitesinde bir bölüm gibi çalışılan nefroloji bölümü; çocuk böbrek hastalıkları ve çocuk üriner sistemini inceler, çocukluk çağı romatizmal hastalıkları, böbrek ve üriner sistemi hastalıklarını, teşhis ve tedavi eder. Çocukluk çağında böbreklerde oluşan iltihaplanmalar çocuklarda ileriye dönük fark edilmesi güç hasarlar bırakabilir. Sonucu ileriki yaşlarda çıkar ve bunun doktorlar tarafından fark edilmesi güçtür. Bu nedenle çocukların böbreklerinde oluşan en küçük bir ağrı ve bu sebeple oluşan hafif bir ateş dahi çok önemlidir. İleriye dönük bir hasar kalmaması bakımından idrar yolları enfeksiyonları ve böbrek enfeksiyonlarında aileler ve hekimler oldukça dikkatli olmalıdırlar.

Yeni doğan: Yeni doğan ünitesi oldukça mühim bir bölümdür. Bebeklerde ilk haftalar özellikle ilk 28 gün oldukça önemlidir. Ülkemizde önceleri maalesef yeni doğan bebeklerde kayıp oldukça fazla idi. Özellikle ülkemizin doğu bölgesinde bebekler 1 yaşına gelmeden hayatlarını kaybediyorlardı. Yeni doğan ünitelerinin artması,bebeklerin takiplerinin yapılması ve düzenli aşıların olması, sağlık bakanlığımızın bu konu üzerindeki hassasiyetini gösteriyor. Bu durumda yeni doğan kayıplarında önemli bir azalma söz konusudur.Yeni doğan üniteleri, bebeklerin gelişimlerini takip ederler ve herhangi bir hastalık söz konusu ise erken teşhis ve tedavi yoluna giderler.

     Tüm bu bölümlerin ve ilgilendikleri hastalıkların tedavisinin üst başlığı olan pediatri (çocuk hastalıkları) ana bilim dalının büyük bir öneme sahip olması yanı sıra görev yükününde ne kadar ağır  olduğunu görüyoruz.