Kulak Burun Boğaz Anatomisi ve Hastalıkları
Auris (kulak):
Kulak (auris) işitme vazifesini yaparak duymamızı sağlayan ve denge sıvısını içinde barındıran incecik zarı ile hassas anatomik organdır. Kulak üç dalda incelenir:
- İç kulak
- Orta kulak
- Dış kulak
Burun:
Burnumuz anatomik yapısı itibari ile yüzümüzün tam ortasında, üst dudak ve alın arasında, dışa doğru yüzümüzün en çıkık organı olup, koku alma yeteneği ile teçhizatlı, soluma ve nefes almada oldukça etken bir rolü olan, iki delikli bir soluma ve koklama organıdır. Nefes alıp verdikçe veya herhangi bir şeyi koklarken burun deliklerinde ki boşluklar dışarı doğru açılır. Öte yandan da yutağa bağlıdır. Burnumuzun içersinde kılcal damarlar, kıllar, mukus(halk arasındaki tabiri ile sümük) tabakası bulunmaktadır.
Boğaz:
Başımızın boynumuz ile birleştiği alandan başlayıp, gırtlağımızdaki kıkırdağın alt kısmındaki yemek borusu hizasına kadar olan kısma, boğaz denir. Boğaz, tüm duvarları kaslarla çevrili olan, ağızdan sonraki en mühim sindirim sistemimizdir.
Boğaz; üç ana kısma açılır:
- Burun boşluğu
- Ağız boşluğu
- Gırtlak boşluğu
Kulak burun boğaz hastalıkları nelerdir?
- Bademcik iltihaplanmaları
- Geniz eti
- Faranjit
- Boğaz reflüsü
- Saman nezlesi
- Sinüzit
- Burun tıkanıklığı
- Horlama
- Orta kulak iltihabı
- Kulak çınlaması
- Baş boyun kanserleri
- Yutma güçlüğü
Daha bir çok hastalıklarda bu başlıkların altlarında birkaç alt başlık olarak sayabiliriz. Biz şimdilik buana başlıklar hakkında bilgi verelim.
BADEMCİK İLTİHAPLANMALARI:
Ağzımızın geri kısmında, her iki yanda bulunan bademciklerin iltihaplanması demektir. Bademcikler bir nevi filtre görevi görürler. Çeşitli mikro organizmaları ağızdan içeri sokmazlar. Boğazında hassasiyeti olan bireyler şiddetli bakteriler karşısında direnemez ve yenik düşerler. Bu mücadele sonrası vücudun direnci kırılır ve bademcik iltihaplarının(tonsilit) oluşmasına sebep olur. Boğazı şişer ve ağrısı bir hayli olur.
Belirtileri:
- Boyunda ve çenede ağrılı bezler
- Baş ağrısı
- Ateş ve titreme
- Şiddetli boğaz ağrısı
GENİZ ETİ:
Geniz eti, burnumuzun arkasındaki boşlukları dolduran küçük bir bademciktir. Görevi solunum yollarından gelebilme ihtimali olan her türlü mikropları yakalamak ve böylelikle vücudu korumaktır. Bir hayli küçük oldukları için muayenede genelde görülmezler.
Sık, sık mikrop kapan burun eti büyür ve özellikle çocuklarda çok zorlu bir dönem başlamasına neden olur. Nefes almakta zorlanan çocuklarda uyku düzeni bozukluğu, sık hastalanma, altını ıslatma gibi durumlara neden olabilir.
FARANJİT:
Arka yutak iltihaplanmasıdır. Vücutta kırıklık hissi ile birlikte boğazda ağrılar ile görülebilir.
BOĞAZ REFLÜSÜ:
Mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın bozulması ile midenin sindirim için salgıladığı asitlerin yukarı kaçması ve rahatsız etmesi sonucu çıkan bir hastalıktır. Özellikle çocuklarda iştahlarını kapatır ve yemek yememe isteğine neden olur.
SAMAN NEZLESİ:
Bahar aylarında alerji kaynaklı kaşıntı, döküntü bol miktarda burun akıntısı ile gelir.
SİNÜZİT:
Burun boşluğunda var olan sinüslerin kanallarının iltihaplanması sonucu sinüzit oluşur. Tedavisi kolay fakat uzun da sürebilen hastalıktır. Nadiren de olsa ciddi komplikasyonlar görülebilir.
BURUN TIKANIKLIĞI:
Nefes alırken zorlanma ve tıkanmaya denir. Birçok nedeni olabilir.
BURUN KANAMALARI:
Burun kanamaları keyif bozucudur, fakat tehlikeli bir sonuçta oluşabilir. Bu nedenle önemsenmesi gerekir. İki türlü burun kanamaları vardır bunlar;
- Ön burun kanamaları
- Arka burun kanamaları
HORLAMA:
Burun ve ağız boşluğu darlığından gelen gürültü şeklindeki sese horlama denir. Her insan zaman zaman horlayabilir. Fakat burada rahatsız eden kronikleşmesi ve ilerleyen zamanlarda uyku apnesine dönüşmesi, sonucu rahatsız edici bir durum ortaya çıkar.
Horlama mühim bir sorun mudur?
Sosyal açıdan bakılırsa horlama ciddi bir sorundur. Bireyleri sosyal ortamdan uzaklaştırır. Ayrıca aile içinde de sorundur, çünkü eşler arasında rahatsızlık söz konusu olduğunda bölünme, ayrı kalma gibi durumlar söz konusu olabilir. Bu nedenle horlamanın nedeni anlaşılmalı ve sebep olan semptomları gidermelidir.
Horlamanın kişisel bir tehlikesi var mıdır?
Evet vardır. Tıkanıklığın artması ve düzenli nefes alamama gibi, uyku apnesi gibi tutulmalarda hayati tehlike vardır. Hastanın böyle durumlarda solunum cihazına bağlanması gerekebilir. Bu nedenle mutlaka bir uzman hekim tarafından görülmelidir.
ORTA KULAK İLTİHAPLANMALARI:
İç kulak ve kulak zarının arasında kalan kısımlardaki iltihaplanmalara orta kulak enfeksiyonu denir. Çocuklarda sık görülmesi ile birlikte, yetişkinler nadiren ve yaşlılarda ise hemen hemen hiç görülmez.
Belirtileri?
- Kulak da şiddetli bir ağrı
- Duymada belirgin azalma
Hastalığın tedavi edilmesi önemlidir. Önemsenmez ve tedavi edilmez ise şayet hastalık kronikleşir. İlerlemesi durumunda kulağın işitme yeteneğini kaybetmesi söz konusu olabilir.
Tedavisi?
Bütün iltihaplı hastalıklar gibi hekim tarafından uygun görülen antibiyotikler tarafından tedavi edilir.
KULAK ÇINLAMASI:
Genelde halk arasında “birisi beni konuşuyor“ diye yorumlansa da kulak çınlaması mühim bir hastalığın belirtisidir aslında. Zamanında bir hekime gösterilmeyen kulak çınlamalarında hastanın yaşam huzuru bozuluyor ve hastayı asosyal ve depresif bir hale sokuyor. Sizi birimi anıyor bilemeyiz ama şayet kulağınız çınlıyor ise sizi bir hastalık anıyor anlamına da gelebilir.
Kulakla ilgili hastalıklara son yıllarda daha çok eğiliyorlar sanırım. Çünkü şu vertigoyu falan şurda birkaç yıldır tanıyoruz. Teşhisi konulması zor olan böyle vertigo gibi, şimdi adını unuttum panik atak zannedilen bir hastalık var. İyi araştırmak lazm.