Marmara Bölgesi’nin diğer bir sanayi kenti olan Kocaaeli İli’nin merkezi konumunda bulunan İzmit’te müze kurulması fikri 1938 yılına gitmektedir. İzmit Kağıt Fabrikası’nın yapımı sırasında kazılan temel çukurundan bulunan arkeolojik sanat eserleri ile, Kocaeli çevresinden toplanan eserler önce Merkez, daha sonra da Sümer İlkokulu’nda muhafaza edilmiştir. 1947 yılına gelindiğinde ise söz konusu eserler İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne götürülmüş ve sergiye açılmıştır. Daha sonra Valili Konağı olarak kullanılan tarihi bir değere sahip olan Av Köşkü’nün 1965 yılında onarılması ile Kocaeli Arkeoloji Müzesi burada 1967 yılının sonlarında hizmet vermeye başlamıştır.
Müzenin bulunduğu bu söz konusu köşk; 1861 – 1865 yılları arasında, Sultan Abdülaziz’in isteği üzerine Av Köşkü olarak neoklasik üslubun normlarında inşa edilmiş, 2 katlı bir binadır. Zemin kat arkeolojik eserlere, üst kat ise Osmanlı devrinde yapılmış olan eserlere ayrılmıştır.
Zemin katta girişte sağ taraftan itibaren Roma devrinde yapılmış olan Hipodrom’da yapılan araba yarışı sahnesini gösteren mermer kabartma ile bir tapınak mimari öğesi olan alınlık, mezar stelleri, heykeller gibi antik çağ eserleri bulunur. Yukarıya çıkan merdivenin alt tarafında ise İslami ve antik yazıtlar, büstler bulunmaktadır. Orta vitrine gelindiğinde ise Kocaeli ilinin doğu nekropolülündeki bir tümülüste bulunan seramik kaplar, altın yüzükler ve mezar hediyeleri sergilenmektedir.
Üst katta, 19. Yüzyılda yapılmış Osmanlı yapımı olan saray eşyaları, konsol ve aynalar, saat ve şamdan takımı gibi eşyaların yanı sıra, hokkalar, güğümler, leğen – ibrik ve şifa tasları gibi eşyalar bulunur. Ayrıca tezhipli bir Kuran da vardır. Sol tarafta bulunan salonda ise Sultan Abdülaziz’in armasının bulunduğu mobilyaların yanı sıra İslami sikkeler de sergilenmektedir.
Sağ taraftaki salonda ise Atatürk’ün yatak odası bulunur. Atatürk 18 Haziran 1922 ile 16 Ocak 1923 tarihlerinde Kocaeli’ye geldikleri zaman bu köşkte kalmışlardır.
Müze’nin bahçesinde ise Roma dönemine ait heykeltıraşlık eserleri ile lahit kapakları; Osmanlı dönemine ait mezar sunakları, sütun parçaları ve lahitler sergilenmektedir.
İzmit Müzesi ve Atarürk evine nasıl gidilir?
Saray yokuşu tırmanıldığında görülen eski adliye binasının hemen yanında bulunan İzmit Müzesi ve Atatürk evine İzmit’in hemen her yerinden kalkan halk otobüsleri ile ulaşmak mümkündür. Salı, Perşembe ve cumartesi günleri ziyarete açık olan müze; hem arkeolojik eserleri bünyesinde barındırması hem de bir Atatürk Evi Müzesi konumunda olmasından dolayı oldukça özel bir yere sahiptir ve gezilip görülmesi gereken nadide bir mimariye sahip olan müzelerimizin başında gelir.
