Zihin yani bilişsel basamakta bilgi işlenirken bu işlem aşamalar halinde gerçekleşmektedir. Bu basamaklar sayesinde bilgiyi sıralı bir şekilde işler ve zihnimize yerleştiririz. Öğrenmeler basitten karmaşığa şeklinde ilerlemektedir. Bu aşamalar da bu sıranın varlığını göstermektedir. 6 tane bilişsel aşama mevcuttur. Aşamaları açıklayalım.
Bu aşamalar:
BİLGİ: Bu aşamada bireylere öğretilen bilgiler öğrenildiği şekliyle hatırlanır. Daha ayrıntılı olarak açıklayacak olursak; bilgi alınır ve herhangi bir işlem yapılmadan olduğu gibi aktarılır. Örneğin; öğrencinin bir kavramın tanımını kitapta okuduğu gibi sınıfta söylemesidir ya da sınav kağıdına yazmasıdır.
KAVRAMA: Bu aşamada bilgiler alınır ve bireyin kafasında oluşturduğu ekleme çıkarma doğrultusunda yeni hal alır. Örneğin; bir öğrencinin duyduğu bir kavramı kendi cümlesiyle yorumlamasıdır.
UYGULAMA: Bu aşamada bilgiler alınmış, gerektiği gibi kavranmıştır ve sıra bu bilgileri hayata aktarmaya gelmiştir. Örneğin; bir öğrenci bilgisayar dersinde öğretmeninin anlatmış olduğu paint programını kendisi kullanarak resim çizmeye çalışır, teorik bilgiyi uygulamaya döker.
ANALİZ: Bu aşamada bilgiler gerektiği şekilde ayrıştırılır, sınıflandırılır ve bu gibi işlemler gerçekleştirilir. Örneğin; bir öğrenciye verilen 2 farklı etkinliğe bakması ve öğrencinin bu etkinliklerden hangisinin daha uygun olduğuna karar vermesidir.
SENTEZ: Bu aşamada yapılan işlem elde olanları birleştirmektir. Bilgiler alınır ve birleştirilerek yepyeni bilgiler kavramlar oluşturulmaya çalışılır. Örneğin; bir öğrenci fen bilgisi derslerinde öğretmeninin ve babasının anlatımını dinleyerek, anlatım konusunda yepyeni bir sistemi ortaya çıkarmasıdır.
DEĞERLENDİRME: Bu aşama en son aşamadır. Birey bu aşamaya geçtiğinde bilgileri eleştirecek ve doğruyu kendi yargılarına göre yorumlayacak seviyeye ulaşır. Örneğin; bir öğretmenin okullarda öğrencilere verilen eğitime yenilikler getirmek istemesi, geleneksel eğitimin olumsuz taraflarını ortaya çıkarması, eleştirmesi ve olumsuzlukları gidermeye çalışmasıdır.
Güzel bir yazı olmuş gerçekten. Sanırım bu bilişsel basamaklar her zaman tamamlanmıyor, örneğin sadece ezbere dayalı eğitim sistemlerinde bilgi 1. düzeyde kalıyor ve dolayısıyla kavranamadan yitip gidiyor.