Çocukların eğitiminde aile ve çevrenin etkisi oldukça önemlidir. Çocukların bu dönemde kişilik gelişimi üzerinde okul öncesi ve okul döneminde aldıkları eğitim önemli etkiler yaratmaktadır. Yapılan araştırmaların birçoğunda çocukların okul öncesi almış olduğu eğitimin tüm eğitim ve öğretim hayatı boyunca etkili olduğu gözlenmiştir. Okul öncesi eğitim döneminde çocukta oluşabilecek hasarlar, çocuğun ilerleyen dönemlerde daha büyük sorunlar yaşamasına neden olmaktadır. 0-6 yaş arası dönemde yoğun olarak olumsuz olaylar ile karşılaşmış olan çocuklar, ergenlik sonrasında daha büyük sorunlar yaşamaktadır. Ailenin, çocuğun eğitim süresi boyunca kişilik gelişiminde önemli etkileri bulunmaktadır. Çocuğun bu dönem içerisinde yoğun olarak okul içerisinde bulunmasına rağmen birçok önemli yetiyi aileden aldığı bilinmektedir.
Eğitimde ailenin rolü
Çocukların gelişimi sırasında ortaya çıkabilecek olumsuzluklar karşısında aileler genellikle soğukkanlı kararlar alamazlar. En ufak sorunlarda bile aile, daha büyük tepkiler verebilir. Hatta bu durum kimi zaman çocuğun sosyal hayatının kısıtlanmasıyla da sonuçlanabilir. Bu dönem içerisinde aile, çevreden gelebilecek olumsuz etkilere karşı daha güçlü bir koruma kalkanı oluşturarak, çocuğun sosyal hayatının dengesini de bozmaktadır. Çocukluk döneminde yeterince aktif olamayan bireyler, ilerleyen dönemlerde yeteri kadar atik olamazlar.
Bir diğer sorun ise çocuk ile aile arasında ki iletişimin yetersiz olmasıdır. Bu dönemde çocuklarına yeterince vakit ayırmayan ve ona bir birey gözüyle bakmayan aileler, çocuklarının dışlanmışlık hissi yaşamasına neden olur. Çocuk, daha sonraki dönemlerde anne ve babasının kendisini yeterince sevmediğini düşünebilir.
Aile içi iletişimin eğitimdeki etkisi
Aile içi iletişim çocuğun kişilik gelişimi kadar eğitim hayatında da belirleyici etkiye sahiptir. Bazı aileler çocuklarının her isteğini gerçekleştirerek onlara iyilik yaptıklarını düşünürler. Çocukluk dönemi boyunca her istediğini elde eden bir birey, ilerleyen dönemlerde disiplin sorunları ile karşılaşabilir. Bu gibi sorunlar nedeniyle çocuklar sosyal hayat içerisinde yeterince aktif olamazlar ve her kararlarında ailelerine bağımlı olarak yaşarlar. Tam tersi durumda ise daha asabi ve sağlıksız bireyler yetişmektedir.
Bir diğer önemli sorun ise ailenin kendi sorunlarını çocuklarına yüklemesi olacaktır. Özellikle iş hayatında istediği pozisyonda yer alamayan aile bireyleri, çocuklarının eğitim hayatı boyunca yüksek başarılar elde etmesini beklerler. Büyük beklentileri üzerine yüklenmiş olan çocuk, üzerinde hissettiği baskı nedeniyle eğitim hayatı boyunca yeterince başarılı olamayabilir. Bugün birçok çocuğun tercihini ailesine göre şekillendirmesi nedeniyle istediği ya da hayal ettiği noktaya ulaşması mümkün olmamaktadır. Eğitim hayatı boyunca ailesine bağımlı yaşayan bireyler, iş hayatında en ufak olumsuzluk karşısında kolaylıkla pes ederler.
Eğitim hayatı boyunca dikkat edilmesi gereken önemli unsurlar
1) Çocuklara bir birey gözüyle bakılmalı ve onların istekleri göz ardı edilmemeli.
2) Çocuklarınıza hak ettiği değeri vermelisiniz. Ancak bunu yaparken her istediğini yerine getirmemelisiniz.
3) Çocuklarınızın sağlıklı bir kişilik gelişimine sahip olması için, çocukluk döneminden itibaren sorumluluk sahibi olmayı bilmesi gerekmektedir.
4) En büyük hatalardan biri olan kıyaslamayı, kesinlikle yapmamalısınız.
5) Çocuklarınızın başarılı olması, ailenin sağlıklı bir yapıya sahip olmasına bağlıdır.
