Tekerlemeler özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların eğitiminde rol oynar. Tekerleme anlamlı bütün olan, kafiyeli ve söz tekrarlarından oluşmaktadır. Çocukların zevk alarak yaptıkları çalışmalar arasındadır. Tekerlemeler direkt olarak ders şeklinde verilmez. Oyun içinde, masala başlamadan önce tekerlemeler olur. Tekerleme sayesinde çocukların masala ve oyuna olan ilgileri artar.
Tekerleme çeşitleri bulunmaktadır ve bu çeşitlerinden bahsedelim:
- Oyun (Saymaca) Tekerlemeleri: Oyun öncesinde yapılır. Hepimiz çocukluktan mutlaka hatırlarız, oyun oynayacağız ve ebe kim olacak ona karar verebilmek için saymaca yapılır. Her yörenin kendine özgü saymacaları vardır. Ortak olanlarda değiştirilerek kendi oyunlarına aktarılır bazen çocukların. Sadece sokak oyunlarında değil okullarda da saymacalardan faydalanmakta yarar vardır. Nedeni; çocukların özellikle dil gelişimine katkı sağlar. Tekerlemeyi söylemeden önce ve söyledikten sonra ve sürekli tekrar ile çocuklardaki değişimi açıkça görebilirsiniz. Örnek olarak bir tekerleme yazalım:
‘’ Ayşe teyze, Ayşe teyze bahçene gireyim mi?
-Gir.
Elmanı alayım mı?
-Al
Kaç tane?
10 (örneğin 10 denilir ve çocuklar arasında 1’den 10’a kadar sayılır.)’’
- Masal Tekerlemeleri: Masallar, çocukların büyülü dünyaları… Giriş yapılırken çok farklı bir girişi olur ve buna masal tekerlemesi denir. Çoğu zaman imkansız, olağanüstü olaylar yer alır ve masala olan ilgiyi artırmaya yarar. Örnek olarak bir tekerleme yazalım:
‘’ Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde; develer tellal iken, pireler berber iken; ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken…’’
- Bağımsız Tekerlemeler: Bağımsız tekerlemeler diğer iki tekerlemelerin biraz daha gelişmişi diyebiliriz. Bağımsız tekerlemelerin oluşturulmasındaki amaç çocuğun dilini en doğru şekilde kullanmasını sağlamaktır. Çoğu çocuk kelimelerin telaffuzunda sıkıntı yaşar ve bunu çözebilmenin yolu ise tekerlemelerdir. Tekerlemeler sayesinde çocuklar, birlikte kullanıldığında söyleyemeyecekleri kelimeleri bir çırpıda söyler ve benzeri olan sözcüklerde zorlanmaları azalır. Örnek olarak tekerleme yazalım:
‘’Hoşaf iç tası kapa.
Şu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi, ortadaki su şişesi.‘’
