Köy enstitüleri Türkiye’de bir döneme damgasını vurmuş olan okullardır. Köy enstitüleri ilköğretim için öğretmen yetiştirmek amacıyla kurulmuş ve bu amaç doğrultusunda eğitim vermiştir. Kuruluş tarihi 1940’tır. Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in desteği ve İsmail Hakkı Tonguç’un çalışmaları sonucunda kurulmuş ve geliştirilmiştir. Bu okullar kısa zamanda yurdun birçok köşesinde açılmaya başlanmıştır. Amacı ilköğretime öğretmen yetiştirmek ve eğitim ihtiyacını hızlı bir şekilde gidermektir. Köylerde başarılı ve zeki olan çocuklar ilköğretimden sonra köy okullarına alınmış ve bu okullarda eğitim verilmiştir. Daha sonra bu çocuklar kendi köylerine dönerek, köylerinde öğretmenlik yapmışlardır ve böylece köylerin kalkınması sağlanmıştır.
Köy enstitüleri sisteminin en güzel yanı teorik eğitimin yanında uygulamanın da öğrencilere sunulmasıdır. Aynı zamanda bir birey birçok konuda eğitim almalı ve kendi köyüne yetebilecek seviyeye gelmelidir. Çünkü bu dönemde kurtuluş savaşının yaraları yavaş yavaş sarılmaya başlanmıştı. Savaş sonrası yıllarda böyle insanların azlığı ortada ve ihtiyaç çok fazlaydı. Bir şekilde köy enstitüleri sayesinde ihtiyaç azaltılmaya çalışılmıştır. Köylerde okur yazar oranının artması istenmiştir; çünkü o dönemlerde ülke nüfusunun çok büyük kısmı köylerde yaşamaktaydı. Kırsal yerleşme yaygındı.
Köy enstitülerinin nerelerde açılması gerektiği kararı şu şekilde alınmıştır. Köy enstitüleri şehirlere uzak olmalı, öğrencilere verilecek tarım eğitimi için tarım arazileri verimli olan tarlalar olmalı ve aynı zamanda ulaşım araçlarına yakın olmalı. Örneğin; trenlere, araba yollarına.
Köy enstitülerinde kız ve erkek öğrenciler alınmıştır. Sadece erkeklere yönelik eğitimler verilmemiştir, bayanların gelişimi de desteklenmiştir. Kız öğrenciler ve erkek öğrenciler bazı dersler konusunda farklılaştırılmıştır. Kız öğrencilere örgü, dikiş ve nakış gibi dersler verilmiştir.
Köy enstitülerinde okutulan dersler:
Kültür dersleri okutulmuştur. Bunlardan bazıları; Türkçe, Matematik, Tarih, Fizik, Kimya, Yabancı Dil, Yurttaşlık Bilgisi.
Ziraat dersleri ve çalışmaları verilmiştir. Bunlardan bazıları; Tarla Ziraatı, Hayvancılık (kümes, balıkçılık, arıcılık, ipek böcekçiliği), Sanayi Bitkileri.
Teknik dersler ve çalışmaları verilmiştir. Bunlardan bazıları; Demircilik, Nalbantlık, Marangozluk, Makine Kullanımı.
Bu dersler dışında öğretmenlik bilgilerini içeren dersler de okutulmaktadır ve bu bilgiler sayesinde öğretmenlik becerileri de arttırılmaktadır.
Bütün bu derslere ek olarak sanat dalında da öğrenciler geliştirilmeye çalışılmış ve müzik aletleri çalma dersleri de sunulmuştur. Müzik aletleri arasında; bağlama, mandolin, akordeon, piyano, davul, vs bulunmaktadır.
Köy enstitüleri 1940 yılından 1954 yılına kadar eğitim vermiş ve birçok öğrenci yetiştirmiştir. Yetiştirilen öğrenciler köylerine dönerek köylerini kalkındırmışlardır; fakat 1954 yılında köy enstitülerinin varlığına son verilmiştir.
Köy enstitüleri kadar nitelikli eğitim vermek, hem de o zamanda… Müthiş bir başarı. Köy enstitülerinden mezun olan varsa etrafınızda bir düşünün, onlar mükemmel bir genel kültüre sahip olurlar, şimdinin üniversite mezunlarında yoktur o bilgi.