Sosyal öğrenme bireylerin çevrelerinde olup biten olayları gözlemlemesi ve gözlemlediklerini hayata geçirmesi sürecidir. Bu süreçte bir gözlemci, bir model (ya da modeller) bulunmaktadır. Sosyal öğrenmeyi etkileyen 3 yapı bulunmaktadır. Bu 3 yapıdan ve özelliklerinden bahsedelim.
- Gözlem Yapan Birey ve Bireyin Özelliği: Sosyal öğrenme sürecinin ilk yapı taşı gözlem yapan bir bireydir. Birey öğrenme iç güdüsüyle yaşar ve bu isteği sosyal öğrenme ile gidermeye çalışır. Sosyal öğrenme gerçekleştirecek bir bireyin bazı özellikleri olmalıdır. Bu özellikleri maddeler halinde sıralayalım.
- Gözlem yapan bir birey yeterli bilişsel kapasiteye sahip olmalıdır. Gözlemleyeceği durumların onun ihtiyacını karşılayabilecek durumlar olduğunun farkında olmalıdır.
- Gözlem yapan bir birey gözlemleyeceği olayın kendisine neler katabileceğini tasarlayabilmelidir.
- Gözlem yapan bir birey dolaylı öğrenme varlığından haberdar olmalıdır ve bunun yanı sıra farklı insanları gözlemleyerek öğrenme becerisini bünyesinde bulundurmalıdır.
- Gözlem yapan bir birey gözlemlediği davranışları kendine göre ayarlamayı bilmelidir. Bir başkasının yapmış olduğu davranışta değişiklik yaparak kendimize uygularız.
- Model Alınan Birey ve Bireyin Özellikleri: Gözlem yapan bireyin özellikleri bulunduğu gibi gözlem yapılan bireyin de bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir. Örneğin; model alınan birey yaptığı davranışı ne kadar iyi bilirse model alınma olasılığı o kadar artar. Model alınacak birey saygın bir konumda ise model alınma olasılığı artar. Model alan ve alınanın kişisel ya da yaşam alanı benzerliği model alınma ihtimalini artırır.
- Davranışın Özellikleri: Sergilenen davranışın da özellikleri bulunmaktadır. Örneğin; bir davranış işe yarıyorsa örnek alınır, yani olumlu sonuçlar doğuruyorsa tercih sebebidir. Davranışlar gözlemciye uygun olmalıdır. Bir birey kendisinin yapabileceği davranışları yapmaya çalışır. Eğer bir davranış çok zor ise bunu yapamayacağını anlar ve işe başlamadan bu işten vazgeçer.
