Sosyal öğrenme kuramına en büyük katkıyı sağlayan kuramcılardan birisi Bandura’dır. Bandura davranışın bir başkası sayesinde öğrenilebilen bir kavram olduğunu ileri sürmüştür. Sosyal öğrenme kuramında birey sosyal olabileceği bir ortamda olmalıdır. Sosyal öğrenmenin temel kavramları vardır. Bunlar:
- DOLAYLI PEKİŞTİRME: Pekiştirme davranışın tekrar etmesini sağlayan kavramdı ve bu konuya detaylı şekilde önceki yazılarımızda yer vermiştik. Kısaca pekiştirme bir bireye davranışı kazandırmak için verilen dönüttür. Dolaylı pekiştirme ise sosyal öğrenme kuramında karşımıza çıkan bir kavramdır. Pekiştirme yapılır ve bu pekiştirmenin etkilediği kişi sadece pekiştirmenin verildiği kişi değildir. Örneğin; öğretmen soruya cevap veren Ceren’e aferin der ve bunu gören Ali başka bir soruya cevap vermek için istek duyar. Örnekteki durum dolaylı pekiştirmedir. Ceren’e verilen aferin dönütü Ali’yi de etkilemiştir.
- DOLAYLI CEZA: Ceza Bir davranışın yapılmasını engellemek için bireye verilen dönüttür. Ceza başvurulmaması gereken bir uygulamadır ve sosyal öğrenme ile başka bireyleri de etkileme gücüne sahiptir. Örneğin; ağlayarak her istediğini yaptırmaya çalışan kardeşe anne ceza vermiştir. Bunu gören diğer çocuk bu cezadan ders alarak herhangi bir şey isterken ağlama yoluna başvurmama eğilimi gösterecektir.
- DOLAYLI DUYGUSALLIK: Duygular dolaylı öğrenme kapsamına girmektedir. Bazı korkular, sevinçler, üzüntüler, vs. sosyal öğrenme ile insan hayatına yerleşir. Küçük bir bebeğin eline fare verin ya da kedi verin muhtemelen onunla oynar. Zaman geçtikçe bu hayvanlara yaklaşmaması gerektiğini öğrenir. Örneğin; anne kedi gördüğünde çığlık atarsa çocuk da kedi görünce benzer tepkiler verme eğiliminde olur. Annesinin vermiş olduğu o tepki sonucunda kedilerin korkulması gereken hayvanlar olduğu kanısına varırlar.
