Gestalt kuramını en geniş şekilde ‘’parça bütün‘’ ilişkisi olarak tanımlayabiliriz. Bu kuramın çıkış noktası bütünün esas anlamı ifade etmesidir, yani parça çok anlamlı değildir. İnsanlar bu kurama göre her şeyi bütün formunda görürler ve bu sayede anlam birlikleri oluştururlar. Gestalt kuramına katkıda bulunmuş olan kuramcılar; Köhler, Koffka, Wertheimmer’dir.
GESTALT KURAMINA GÖRE ALGILAMA YASALARI
Gestalt kuramına göre algılama yasaları oldukça fazladır; fakat bu yazımızda en belli başlı olanları konu alacağız.
- Şekil – Zemin İlişkisi: Algılama olayında şekil ve zemin bulunmaktadır. Şekil algılananlarda öne çıkandır. Zemin ise temelde olandır, yani arka plandır ( arkada kalan kısımdır. ). Aşağıdaki resmi inceleyiniz ve ne gördüğünüzü ölçün. Bu resimde 2 farklı durum vardır. Şekil ve zemini değiştirerek bu iki farklı durumu görebilmeniz mümkündür. Resimde bir yaşlı kadın, bir de genç bayan bulunmaktadır.
- Yakınlık: Algılama yasalarına göre yakınlık olayında birey nesnelerin yakınlığına göre gruplama yaparlar. Yakınlık durumu sadece nesnelerde olmaz. Örneğin; müzikte de yakınlık yasası vardır. Müzik yakınlık yasasına göre algılanır ve birleşmiş olarak düşünülür. Resmi inceleyelim.
- Benzerlik: Bu yasada gruplar birlikte algılanır, yani bir grup aynı özelliği temsil ediyorsa o toplu olarak görülür. Baylardan ve bayanlardan oluşan bir gruba insanlar denilir. Resmi inceleyelim.
- Tamamlama: Bu yasada bir bireye eksik bir resim dahi verseniz onun tamamlanması yapılır ve eksik kısımlar doldurulur. Bir üniversitede araştırma yapılmış ve bu araştırma şu şekildeymiş. ‘’ Bzaı kleimeelr fkralı vrelsie dhai byein onu nroaml oukoyr. ‘’ Kelimelerdeki harfler farklı sırada verilse ve sadece baştan ilk harf, son harf doğru yazılınca tamamlama insan tarafından yapılmaktadır. Resmi inceleyelim.
- Devamlılık (Süreklilik): Bazı olaylar vardır sonsuza kadar gidiyor diye düşünülür. İşte bu gibi durumlarda devamlılık yasası işin içine girmektedir. Resmi inceleyelim.
- Basitlik: Basitlik yasası her konuda mevcuttur. İnsanlar basitten karmaşığa doğru yol alırlar. Basiti öğrenmek karmaşık olanı öğrenmekten ve algılamaktan daha kolaydır.
