Gardner çoklu zeka kuramının varlığı hakkında tespitler yapan ve bu konuyu geliştiren araştırmacıdır. Çoklu zeka kuramı 1983 yılında geliştirilmiştir. Gardner’a göre tek bir zeka çeşidi yoktur. Bireysel farklılıklar vardır ve bu bireysel farklılıkların ortaya çıkmasına temel olan şey zekadır, zekanın çeşitli olmasıdır. İnsanlar farklı yaşar ve farklı alanlara yönelirler.
Neden meslekler farklıdır ve neden bir mesleği icra eden insanlar yetenek, özellik, nitelik bakımından farklıdır? Bir öğretmen, neden öğretmen olur? Bir bireyin kendi mesleğini seçmesinde onu yönlendiren durum nedir? Çoklu zeka kuramını açıklayarak zeka türlerinin farklılıklarını görerek bu sorulara cevap bulabiliriz.
Çoklu zeka kuramına göre 8 çeşit zeka bulunmaktadır. Bunlar:
1- Sözel – Dil Zekası: Sözel ve dil alanında başarılı insanlarda bulunur. Dili güzel kullanabilen, kurallarını bilen, uygulayan, yeni dilleri öğrenmeye daha yatkındır. Genellikle sözel-dil zekası yüksek olan insanlar yazmayı severler, yazı yazma konusunda oldukça yaratıcıdırlar. Okumayı severler. Bu zekanın baskın olduğu insanların seçtikleri meslekler; yazarlık, siyaset, edebiyat.
2- Mantıksal – Matematiksel Zeka: Mantıksal ve matematiksel düşünme gücüne sahiptirler. Matematik ile ilgili birçok konuda başarılı olan, olayların farklı yönlerini çözebilen insanlarda bulunur. Parça-bütün ve neden-sonuç ilişkisi kurmak konusunda oldukça başarılıdırlar. Problem çözme konusunda oldukça yeteneklidirler. Bu zekanın baskın olduğu insanların seçtikleri meslekler; matematik, mühendislik dalları, istatistik, bilgisayar.
3- Müziksel – Ritmik Zeka: Müzik ile ilgili her şeye duyarlıdırlar. Duydukları müzikteki melodileri, ritimleri algılarlar. Bir şarkı çalarken o şarkıda hangi enstrümanlar kullanılmış algılama gücüne sahiptirler. Bu zekanın baskın olduğu insanların seçtikleri meslekler; şarkıcı, müzik öğretmeni, müzisyen.
4- Bedensel Zeka: Beden ve kinestetik konusu bu zeka türüne sahip olan insanlar için oldukça kuvvetlidir. Spor ile uğraşan insanlarda bu zeka türü baskındır. Meslek seçiminde tercih edilenler; dansçılar, sporcular, hakemler.
5- Sosyal Zeka: İnsan ilişkilerinde başarılı olan bireylerdir. İnsanların özelliklerini kavrayabilen ve iletişim konusuna önem verirler. Empati güçleri yüksek olan insanlarda bulunur. Meslek seçiminde tercih edilenler; öğretmenlik, psikolog, iletişim uzmanlığı.
6- İçsel (Öze Dönük) Zeka: Bu zeka kişinin kendi kendisiyle alakalı her şeyi bilmesi demektir. Yetenekleri, ilgileri, yapabilecekleri konularda kendini bilen bireylerdir. Meslek seçiminde tercih edilenler; iş adamları, yöneticiler.
7- Görsel – Uzamsal Zeka: Görsellik öğrenme kalitelerini arttırır. Gördükleri poster, resim, vs. en ince ayrıntılara dikkat ederler ve bu konuda başarı sağlarlar. Meslek seçiminde tercih edilenler; ressam, mimar, tiyatro.
8- Doğa Zekası: Doğaya ilgi duyan insanlarda baskın olan zeka türüdür. Hayvanları, bitkileri, doğa olaylarını inceler ve onların nedenlerini, nasıl oluştuklarını öğrenmeye çalışırlar. Meslek seçiminde tercih edilenler; veteriner, izci, çiçekçi.
Eğitim sistemindeki çoklu zeka kuramı ne yazıkki ülkemiz şartlarında çok işe yaramamakta. İki tür zeka var parasal zeka ve halksal zeka. parasal zekanız varsa siyasetçi, dolandırıcı vs. oluyorsunuz. Halksal zekanız varsa öğretmen, işçi vs. oluyoryorsunuz:(
Yanarım yanarım Türkiye'de dersleri iyi olmayan öğrencileri sözele yazıp sözel zekalara haksızlık edilmesine yanarım. halbuki çok büyük bir meziyettir sözel mantık yürütme, aynı sayısalın da özel bir meziyet olması gibi. Hakkı verilmesi gerekirdi.