Sosyal Davranışları Öngörmek
Sosyal bilimlerin amaçlarından bir diğeri ise değişkenler arasında bulunan ilişkiyi anlamak ve farklı sosyal davranış biçimlerinin ne zaman ortaya çıkacağını öngörebilmektir.
Korelasyon yönteminde iki değişken sistematik olarak ölçülür ve aralarındaki ilişki yani birinin diğerini ne kadar öngördüğü değerlendirilir. İnsanların davranış ve tutumları çeşitli şekillerde ölçülebilir. Araştırmacılar gözlem yönteminde uygulanan gibi, bazen insanların davranışlarını doğrudan gözlemlerler. Örnek verecek olursak mesela, araştırmacı çocuklarda saldırganlık ve televizyonda şiddet içerikli programlar izleme arasındaki ilişkiyi merak ediyor olabilir. Bu durumda da çocukların oyun bahçesinde gösterdiği davranışları gözlemleyebilir. Ancak bunu yapmasındaki amaç, bu kez çocuklardaki saldırganlık düzeyi ile diğer etmenler, örneğin araştırmada diğer bir ölçüm olan televizyon izleme alışkanlıkları arasındaki ilişki bir diğer deyişle korelasyonu değerlendirmektir.
Araştırmacılar bu tip ilişkileri korelasyon katsayısını hesaplayarak değerlendirirler. Korelasyon katsayısı örnek vermek gerekirse insanların boylarına bakara kilolarını tahmin etmektir. Burada bir değişkenin diğerini ne kadar öngördüğünü istatistiksel bir değer vardır. Pozitif korelasyon varsa eğer, bir değişkenin değerindeki artış diğer bir değişkenin değerindeki artış ile bağlantılıdır. Kilo ile boy arasında pozitif korelasyon mevcuttur. Mesela bir kişinin boyu ne kadar uzun olursa kilosu da o kadar fazla olacaktır.
Negatif korelasyon var ise bir değişkenin değerindeki artış diğer değişkenin değerindeki düşüş bağlantılı diyebiliriz. Eğer kilo ile boy birbirlerine negatif korelasyon ile bağlantılı olmuş olsalardı kısa boylular daha kilolu, uzun boylular ise daha zayıf olurlardı. Elbette iki değişken arasında her zaman bir ilişki olacağı kesin değildir. Böyle bir durumda araştırmacı bir değişkene bakarak diğer değişkeni öngöremeyecektir.
Taramalar
Korelasyon yöntemi genellikle tarama çalışmalarında kullanılır. Tarama araştırmalarında insanlar arasından bir temsili örneklem seçilir. Seçilen bu örnekleme tutum veya davranışları ile ilgili sorular yöneltilir. Tarama insanların tutumlarını ölçmenin de elverişli bir yoludur. Örneğin insanlara telefon açıp seçimlerde kime oy vereceklerini veya bazı sosyal meseleler ile ilgili ne düşündükleri sorulabilir. Araştırmacılar genellikle insanların bir soruya verdikleri cevabı diğer cevapların ne kadar öngördüğünü değerlendirmek amacıyla korelasyon yöntemini tarama sonuçlarına uygularlar.
Tarama çalışmalarının bir diğer iyi yönü ise nüfusun temsili kesitlerinden örneklemler içermesidir. Bir tarama çalışmasında verilen cevaplar sadece o testin uygulandığı insanlar değil, insanların genelini yansıtıyorsa işe yarar niteliktedir. Araştırmacıların tarama yapılabilmesi için test yapılan insanların tipik olması çok önemlidir. Araştırmacılar örneklemlerini bir dizi karakteristik özelliği taşıyan geneli temsil eden insanlardan oluştururlar. Bunun yanı sıra nüfusun genelinden insanları da rasgele seçim yoluyla belirlerler, bu şekilde bir seçim herkese eşit şans tanıyarak örneklemin, popülasyonun genelini temsil etmesini sağlarlar.
