ENGELLENME SALDIRGANLIK İLİŞKİSİ

Cemal Berk CENGİZ 5.6k Görüntüleme
3 Dk Okuma

    Engellenme, saldırganlığın ana nedenlerinden birisidir. Engellenme, birisi ulaşmak istediği bir hedefe ya da doyuma giden yolda engellendiği zaman ortaya çıkar. Hepimiz zaman zaman kendimizi engellenmiş hissederiz. Araştırmalar engellenmenin saldırgan tepki olasılığını yükselttiğini gösteriyor. Bu eğilim engellenme-saldırganlık kuramı olarak açıklanır. Kişi bir amaca ulaşmasının engellendiğini düşündüğü zaman saldırgan tepkiler verme ihtimali de artar. Bu, engellemenin her zaman saldırganlığa yol açtığı anlamına gelmez; ancak özellikle nahoş, istenmeyen ve denetlenemeyen bir engellenme söz konusu olduğunda sık yaşanan bir durumdur.

    Roger Barker,Tamara Dembo ve Kurt Lewin’ in yürüttüğü klasik bir deneyde küçük çocuklar gerilen bir tel nedeni ile ulaşamadıkları oyuncaklarla dolu bir odaya sokulmuştur. Uzun bir bekleyişten sonra en sonunda çocukların oyuncaklarla oynamasına izin verilmiştir. Kontrol koşulunda, farklı bir grup çocuğun oyuncaklarla başta engelleme olmadan hemen oynamasına izin verilmiştir. Bu çocuklar oyuncaklarla neşe içerisinde oynarken engellenen grubun en sonunda oyuncaklara ulaştıklarında aşırı yıkıcı oldukları görülmüştür. Birçok çocuk oyuncakları kırmış, duvarlara fırlatmış, üzerinde zıplamış ve buna benzer davranışlar sergilemiştir.

     Engellenmeyi ve dolayısıyla bir saldırganlık türünün ortaya çıkma olasılığını birkaç şey artırabilir. Bu etmenlerden biri, hedefe ya da istediğiniz nesneye yakınlığınızdır. Hedef ne kadar yakında ise elden kaçan doyum beklentisi de o kadar büyük olur, beklenti ne kadar büyükse saldırganlık ihtimali de o kadar artar.

    Beklenmedik bir engelleme söz konusu olduğunda da saldırganlık düzeyi yükselir. Örneğin bu deneyde öğrencilerden yabancılara telefon edip, bir hayır kurumuna bağışta bulunmaları istenmiştir. Deneye katılan öğrenciler komisyon bazında çalışmaktadır yani alınan her bağışın küçük bir kısmı öğrenciye kalır. Kimi öğrenciler yüksek miktarlarda bağış beklentisi içindeyken kimilerinin beklentileri ise düşüktür.

    Engellenme, her zaman saldırganlığa yol açmaz. Öyle görülüyor ki daha çok öfke ve rahatsızlık yaratır; ortamdaki diğer etkenler saldırgan davranışlara hazırlayıcı nitelikte olduğunda saldırgan davranışlar ortaya çıkar. Diğer etkenlerden birisi engellemeden sorumlu kişi ya da bu kişinin misilleme yapma yeteneği olabilir.

    Açıkça görüldüğü gibi engelleme ile yoksunluk birbirinden farklıdır. Örneğin, çocuklar sadece oyuncakları olmadığı için oyuncağı olan çocuklardan daha saldırgan davranmazlar. Oyuncak deneyinde engellenme ve saldırganlığın ortaya çıkma nedeni, çocukların haklı olarak oyuncaklarla oynama beklentisi taşımaları ve makul beklentinin gerçekleşmemesidir ve bu engelleme çocukların yıkıcı davranmalarına neden olmuştur.

Bu İçeriği Paylaşın
Yorum bırakın

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Exit mobile version