Van ilimizde ilk müzecilik hareketleri 1932 yılında Van ve çevresinden arkeolojik ve etnografik eserler derlenmesi ile başlamıştır. Bu eserler, Milli Eğitim Müdürlüğü’ne ait bir yapının bir odasında depolanan bu eserler, 1947 yılında bir ortaokulda oluşturulan bir başka depoya kaldırılmıştır.
Daha sonra 1956 yılına gelindiğinde Van ili sınırları içerisinde başlatılan Toprakkale, Çavuştepe, Patnos, Adilcevaz gibi arkeolojik kazılarda elde edilen buluntular sayesinde Van Müzesi eser bakımından oldukça zengin bir konuma gelmiş, söz konusu depo ve deponun sahip olduğu teşhir alanı da maalesef bu zenginliğe gerektiği gibi yanıt verememiştir. Dolayısıyla da daha modern bir müze binasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bu ihtiyacı gidermek amacı ile 1968 yılında Van ilinde yeni bir müze binasının inşasına başlanmış ve söz konusu bina 1971 yılında tamamlanarak eski depodaki eserlerin buraya taşınmasını takiben 1972 yılında da yeniden teşhire açılmıştır.
İki kattan oluşan Van Müzesi’nin alt katında ve üst katında farklı tipte eserler sergilenir. Bu eserler arasında Patnos, Toprakkale, Çavuştepe ve Giyimli kazılarında arkeologlar tarafından gün yüzüne çıkartılmış Urartu dönemine tarihlenen eserler oldukça dikkat çekicidir. Müzenin üst katında ise Van ve çevresinden derlenen bölgeye ait erkek ve kadın giysileri, mutfak aletleri, kesici ve delici aletler, el dokuması halı ve kilimler, birtakım yazıtlar ile yazmalar, kitaplar, kuran rahleleri gibi etnografik eserler sergilenmektedir.
Müzenin bahçe seksiyonunda ise Urartu dönemine ait yazıtlar ve birtakım mimari öğeler gibi taş eserler açık sergi olarak teşhir edilmektedir.
Van Müzesi’ne Nasıl Gidilir?
Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunan müzeye ulaşım, hemen arkasında bulunan otobüs durağı sayesinde şehir içi halk otobüsleri ile rahatlıkla sağlanabilmektedir. Van Atatürk İlköğretim Okulu’nun hemen yanında bulunan müze, oldukça merkezi bir konuma sahiptir.
Pazartesi hariç haftanın her günü saat 08:30 ile 17:30 saatleri arası ziyarete açık olan müze, bölgenin tarihine meraklı olan ziyaretçilerini bekliyor.