Orta Karadeniz Bölgesinde bulunan Samsun ilinde ilk müze inşaatına fuar alanında 1976 yılında başlanmış ve 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nda teşhire açılmıştır.
Müzeye girişte ilk olarak müzenin bahçesindeki eserler dikkat çeker. Burada Klasik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait pithos dediğimiz büyükçe seramik küpler, lahitler, steller ve mil taşları ile mimari parçaların çeşitli öğelerin yanı sıra bir takım kabartmalı eserler bulunmaktadır.
Daha sonra müzeye giriş yapıldığında bir orta salon dikkat çeker. Bu salonda Amisos antik kentinde yapılan arkeolojik kazı çalışmaları sonucunda gün yüzüne çıkartılmış olan Roma İmparatoru Alexander Severus dönemin yaptırıldığı bilinen son derece eşsiz bir güzelliğe sahip olan mozaik sergilenmektedir. Bu mozaiğin yanı sıra, İ.S. 5. Yüzyılda tamir gören bir mozaik daha bu salonda teşhir edilmektedir.
Bu mozaiklerden özellikle salonun tabanında bulunan mozaiğin üzerindeki tasvirler oldukça eşsizdir. Mozaiğin ortasında Akhilleus ile Thetis yer alır. Burada efsanevi Troya savaşları ile ilgili bir sahne bulunmaktadır. Sahnenin dört köşesinde ise dört mevsimi temsil eden tanrılar bulunmaktadır. Bunların yanı sıra sahneyi Nereidler ile deniz yaratıkları tamamlar. Bu sahnenin yanı sıra mozaikte bir de kurban tasvir etme sahnesi bulunur.
Bu bölümün devamında Klasik, Hellenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminde çeşitli madenlerden basılmış sikkeler de sergilenmektedir. Orta salonun hemen sağında bulunan küçük salonda ise, Samsun ve çevresindeki bölgede yapılan arkeolojik çalışmalarda ele geçmiş olan kalkolitik, ilk tunç, Hitit, Hellenistik ve Roma dönemlerine tarihlenen buluntular, kronolojik bir sıra gözetilerek teşhir edilmektedir.
Bu bölümün en önemli eserlerini, Samsun ilinin Bafra ilçesindeki İkiztepe Köyü’nde İstanbul Üniversitesinin bilimsel danışmanlığı altında yapılan kazı çalışmalarında ele geçen eserler oluşturmaktadır. Bu buluntular kalkolitik dönemden başlayarak sırayla ilk tunç ve Hitit çağlarına ait bronz, kemik, taş ve pişmiş topraktan imal edilmiş olan eserlerden meydana gelir. İkiztepe halkının madencilikte oldukça gelişmiş olduğunu, müzede sergilenen metal aletlerden anlayabiliyoruz.
İkiztepe’de ele geçen en ilginç buluntuların arasında, ilk tunç çağına ait konteksten çıkan bir şekilde ameliyat edildiği anlaşılmaz kafatasları bulunur. Bunun yanı sıra müzenin en ilgi çekici diğer eserlerinden birisi ise, bronzdan imal edilmiş bir atlet heykelidir.
Orta salonun diğer tarafında bulunan küçük salon ise Samsun ve çevresinden getirilen etnografik eserlere ayrılmıştır. Bu bölümde kadın ve erkek kıyafetlerinin yanı sıra, peşkirler, para ve saat keseleri, el yazması kitap ve Kuranlar, süs eşyaları ile bir takım silahlar sergilenmektedir.
Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’ne Nasıl Gidilir?
Samsun’un şehir merkezinde bulunan Samsun Valiliği binasının yanındaki sokakta bulunan müzeye ulaşım şehrin çeşitli yerlerinden kalkan halk otobüsleri ile sağlanabilmektedir.
Pazartesi hariç haftanın her günü ziyarete açık olan Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi 08:00 ile 17:00 saatleri arası ziyarete açıktır.
